Wat is een ETF en hoe werkt het als beleggingsinstrument?

wat is een etf

Trade.nl helpt je met het gelijken van de juiste brokers, informatie over beleggen waarop jij de jou keuze kunt maken.

Een ETF, wat staat voor Exchange Traded Fund, is een beursgenoteerd beleggingsfonds dat een mandje van activa volgt, zoals aandelen, obligaties of grondstoffen, en net als een gewoon aandeel op de beurs wordt verhandeld. Op deze pagina duiken we dieper in de definitie en basiskenmerken van ETF’s, hoe ze functioneren binnen de financiële markt, en welke voordelen en risico’s ze bieden. We bespreken ook hoe je praktisch kunt starten met beleggen in ETF’s, welke populaire varianten er zijn voor Nederlandse beleggers, en hoe ETF’s zich verhouden tot andere beleggingsproducten zoals aandelen en beleggingsfondsen. Tot slot lichten we de fiscale aspecten toe en beantwoorden we veelgestelde vragen.

Samenvatting

  • Een ETF (Exchange Traded Fund) is een beursgenoteerd beleggingsfonds dat een mandje van activa volgt en gedurende de handelsdag verhandeld wordt, wat zorgt voor diversificatie, liquiditeit en flexibiliteit.
  • Voordelen van ETF’s zijn onder meer brede spreiding, lage kosten, hoge liquiditeit, eenvoudige toegankelijkheid en potentieel hogere rendementen ten opzichte van traditionele spaarproducten.
  • Belangrijke risico’s zijn marktrisico, valutarisico, liquiditeitsrisico, tracking error en specifieke risico’s bij synthetische en gehebelde ETF’s.
  • Populaire ETF’s voor Nederlandse beleggers zijn onder andere Vanguard FTSE All-World, iShares Core MSCI World en VanEck AEX UCITS ETF, met toegang via gereguleerde brokers ondanks Europese regelgevingrestricties.
  • ETF’s bieden een kostenefficiënter, transparanter en flexibeler alternatief voor traditionele beleggingsfondsen en individuele aandelen, en vallen fiscaal binnen Box 3 met aandacht voor bronbelasting en dividendafhandeling.

Wat is een ETF: definitie en basiskenmerken

Een Exchange Traded Fund (ETF), ook wel bekend als een indextracker, is een type beleggingsfonds dat op de beurs wordt verhandeld, net als een gewoon aandeel. De primaire functie van een ETF is het nauwkeurig volgen van een specifieke onderliggende index, zoals de AEX of S&P 500, of een mandje van activa zoals aandelen, obligaties of grondstoffen. Het fundamentele kenmerk van een ETF is dat het beleggers met één enkele transactie direct blootstelling biedt aan een gediversifieerde portefeuille van effecten, door de daarin opgenomen activa in gelijke verhoudingen aan te houden. Dit betekent dat wat is een ETF in de kern een beursgenoteerd product is dat een ‘mandje’ van investeringen vertegenwoordigt.

wat is een etf

Trade.nl helpt je met het gelijken van de juiste brokers, informatie over beleggen waarop jij de jou keuze kunt maken.

T1markets
T1markets

Prijs kwaliteit

Gebruiksgemak

Klantvriendelijkheid

Mogelijkheden

ABN Amro zelf beleggen basis
ABN Amro zelf beleggen basis

Prijs kwaliteit

Gebruiksgemak

Klantvriendelijkheid

Mogelijkheden

Hoe functioneert een ETF binnen de financiële markt?

Een ETF functioneert binnen de financiële markt primair als een instrument dat de prestaties van een onderliggende index, sector of mandje van activa passief probeert te repliceren, vaak door de daarin opgenomen activa fysiek aan te houden of via synthetische constructies zoals swaps. Dit beursgenoteerde fonds biedt beleggers met één enkele transactie brede blootstelling aan honderden tot duizenden verschillende investeringen, waardoor het een kostenefficiënte manier is om een gediversifieerde portefeuille op te bouwen. In tegenstelling tot traditionele beleggingsfondsen, die slechts één keer per dag geprijsd worden, worden ETF-eenheden continu gedurende de handelsdag op de effectenbeurs gekocht en verkocht, net als gewone aandelen, wat zorgt voor hoge liquiditeit en flexibiliteit om in en uit beleggingen te stappen. De unieke creatie- en aflossingsmechanismen, waarbij geautoriseerde deelnemers (Authorized Participants) grote blokken ETF-aandelen kunnen creëren of inwisselen, helpen de marktprijs van een ETF dicht bij de intrinsieke waarde van de onderliggende activa (Net Asset Value of NAV) te houden, wat bijdraagt aan de efficiënte werking van wat is een ETF op de financiële markten.

Welke voordelen biedt beleggen in ETF’s ten opzichte van andere producten?

Beleggen in ETF’s biedt diverse significante voordelen ten opzichte van andere beleggingsproducten, zoals individuele aandelen, actief beheerde beleggingsfondsen of traditionele spaarproducten. Deze voordelen maken van wat is een ETF een bijzonder aantrekkelijk en toegankelijk beleggingsinstrument:

  • Brede Diversificatie: Met slechts één transactie in een Exchange Traded Fund verkrijg je directe blootstelling aan een breed mandje van activa. Dit spreidt risico’s inherent aan individuele bedrijven of sectoren aanzienlijk over honderden tot duizenden beleggingen in aandelen, obligaties, grondstoffen of vastgoed, wat efficiënter en minder kapitaalintensief is dan het zelf samenstellen van een gediversifieerde portefeuille met losse aandelen.
  • Lage Kosten: Door hun passieve beheer zijn ETF’s doorgaans veel kostenefficiënter dan actief beheerde beleggingsfondsen, wat op de lange termijn een aanzienlijk positief effect heeft op je nettorendement.
  • Hoge Liquiditeit en Transparantie: ETF-eenheden worden continu gedurende de handelsdag op de beurs verhandeld, net als gewone aandelen. Dit zorgt voor hoge liquiditeit en flexibiliteit, waarbij je koersen realtime kunt volgen en op elk moment kunt in- en uitstappen, in tegenstelling tot traditionele fondsen die vaak slechts één keer per dag worden geprijsd.
  • Eenvoudige Toegankelijkheid: Beleggen in ETF’s is een makkelijke en laagdrempelige manier om te starten met beleggen, zelfs met een relatief klein budget. Je kunt hiermee eenvoudig een breed gespreide portefeuille opbouwen.
  • Potentieel Hoger Rendement: Ten opzichte van traditionele spaarproducten bieden ETF’s, vooral op de lange termijn, potentieel hogere rendementskansen, wat bijdraagt aan effectieve vermogensopbouw.

Wat zijn de belangrijkste risico’s bij het investeren in ETF’s?

Bij het investeren in ETF’s, ondanks de geboden diversificatie en lage kosten, zijn er diverse belangrijke risico’s waar beleggers rekening mee moeten houden. Het meest fundamentele risico is het marktrisico: de waarde van een belegging in een ETF kan fluctueren door algemene marktfluctuaties en het beleggerssentiment, wat kan leiden tot (gedeeltelijk) verlies van het geïnvesteerde kapitaal historische prestaties, simulaties of prognoses zijn hierbij geen betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten. Verder kunnen valutarisico’s optreden bij ETF’s die activa aanhouden in andere valuta’s, en is er een liquiditeitsrisico, vooral bij minder verhandelde ETF’s of in turbulente markten, wat de verhandelbaarheid kan beïnvloeden. Een ander punt van aandacht is de tracking error, de mogelijke afwijking tussen het rendement van de ETF en de onderliggende index die het probeert te volgen. Bij synthetische ETF’s speelt ook tegenpartijrisico mee, waarbij de tegenpartij die de swaps levert zijn verplichtingen mogelijk niet nakomt. Bovendien brengen specifieke ETF’s, zoals gehebelde ETF’s, door hun complexe structuur een aanzienlijk hoger risico met zich mee dan een standaard wat is een etf. Het is cruciaal voor beleggers om deze risico’s goed te begrijpen en in hun persoonlijke beleggingsstrategie mee te wegen.

Hoe kun je praktisch beginnen met beleggen in ETF’s?

Om praktisch te beginnen met beleggen in ETF’s, start je met het openen van een beleggingsrekening of effectendepot bij een betrouwbare bank of online broker. Voordat je deze stap zet, is het belangrijk om voldoende basiskennis te vergaren over de werking en eigenschappen van wat een ETF is, en de daaraan verbonden risico’s. Veel beginnende beleggers vinden dit een makkelijke en laagdrempelige manier om met een relatief klein budget te starten, vaak door te kiezen voor eenvoudige, breed gespreide ETF’s die een mandje van activa volgen, zoals wereldwijde aandelenindexen, om risico’s te spreiden. Na het openen van je account selecteer je ETF’s die passen bij jouw beleggingsdoelen en risicotolerantie, waarbij je let op goede diversificatie, lage kosten en verhandelbaarheid.

Vervolgens plaats je via het handelsplatform van je broker een order om de geselecteerde ETF-eenheden te kopen tijdens markturen. Voor een succesvolle vermogensopbouw op de lange termijn is het aan te raden om klein en regelmatig te beginnen met maandelijkse stortingen, een strategie die bekend staat als Dollar Cost Averaging (DCA). Regelmatige monitoring van je investering en evaluatie van marktontwikkelingen zijn eveneens cruciale stappen om je beleggingsstrategie aan te passen waar nodig.

Welke populaire ETF’s zijn er beschikbaar voor Nederlandse beleggers?

Voor Nederlandse beleggers is de keuze aan populaire Exchange Traded Funds (ETF’s) breed en divers, en beleggen in ETF’s is populairder dan ooit, vooral vanwege de brede marktdekking, lage kosten en aantrekkelijke rendementskansen op de lange termijn. De absolute favoriet onder Nederlandse beleggers, en vaak gezien als de populairste ETF van Nederland, is de Vanguard FTSE All-World (bekend als VWRL of de accumulerende variant). Deze ETF biedt blootstelling aan duizenden bedrijven wereldwijd en sluit perfect aan bij een passieve beleggingsstrategie. Daarnaast zijn breed gespreide ETF’s die belangrijke wereldwijde of regionale aandelenindices volgen, zoals de iShares Core MSCI World en de Vanguard S&P 500 of iShares Core S&P 500, eveneens zeer geliefd, net als ETF’s die de tech-zware iShares NASDAQ 100 index repliceren.

Hoewel er een ruim aanbod is van meer dan 2.000 tot 2.300 ETF’s waaruit gekozen kan worden, is het voor Nederlandse particuliere beleggers belangrijk te weten dat het aanbod van aantrekkelijke en goedkope Amerikaanse ETF’s sinds 2018 is verschraald. Dit komt door de Europese regelgeving die een Nederlandstalig essentiële-informatiedocument (EID) vereist, waardoor veel van deze fondsen niet meer direct toegankelijk zijn. Desondanks zijn er nog volop opties voor specifieke thema’s, zoals populaire REIT ETF’s voor blootstelling aan de wereldwijde vastgoedmarkt, bijvoorbeeld de VanEck Vectors Global Real Estate (TRET). Ook voor beleggers die specifiek op Nederlandse bedrijven willen focussen, is er de VanEck AEX UCITS ETF. De toegankelijkheid van wat is een ETF blijft hoog via betrouwbare en gereguleerde brokers, die beleggers helpen bij het opbouwen van een gediversifieerde portefeuille.

Hoe verhouden ETF’s zich tot aandelen en beleggingsfondsen?

ETF’s combineren op unieke wijze kenmerken van zowel individuele aandelen als traditionele beleggingsfondsen, maar onderscheiden zich op belangrijke punten. Net als losse aandelen zijn Exchange Traded Funds (ETF’s) beursgenoteerde beleggingsproducten die gedurende de hele handelsdag continu gekocht en verkocht kunnen worden, wat zorgt voor hoge liquiditeit en flexibiliteit. Het grote voordeel ten opzichte van directe aandelenbeleggingen is dat een wat is een ETF met één transactie direct blootstelling biedt aan een gediversifieerd mandje van activa zoals aandelen, obligaties of grondstoffen, waardoor het inherente risico van individuele bedrijven aanzienlijk wordt gespreid en geen diepgaande bedrijfsanalyse nodig is, waardoor ze doorgaans minder risicovol zijn dan beleggen in individuele aandelen. In vergelijking met traditionele beleggingsfondsen, die vaak actief beheerd worden en meestal slechts één keer per dag worden geprijsd, zijn ETF’s veelal passief beheerd, wat betekent dat ze een specifieke index volgen in plaats van deze te proberen te verslaan. Dit passieve beheer resulteert doorgaans in lagere beheerkosten en een grotere transparantie in hun samenstelling en handelskosten, en maakt ze vaak ook fiscaal efficiënter.

Welke fiscale aspecten spelen een rol bij ETF-beleggingen?

Bij ETF-beleggingen spelen diverse fiscale aspecten een belangrijke rol voor Nederlandse beleggers. Allereerst vallen de meeste Exchange Traded Funds (ETF’s) in Nederland onder Box 3 van de inkomstenbelasting, waar je belasting betaalt over een fictief rendement op je vermogen, en niet direct over gerealiseerde winsten of ontvangen dividenden. Een cruciaal aspect is het domicilie, oftewel het vestigingsland, van de ETF (vaak Ierland of Luxemburg), wat bepaalt hoe de bronbelasting op de onderliggende aandelen of obligaties wordt behandeld. Dit heeft invloed op de effectieve belastinginhouding voor de belegger en kan leiden tot een rendementslek, aangezien buitenlandse bronbelasting voor particuliere Box 3 beleggers vaak niet verrekenbaar is. Daarnaast is het onderscheid tussen accumulerende en distribuerende ETF’s fiscaal relevant: distribuerende ETF’s keren dividenden uit waarop mogelijk bronbelasting wordt ingehouden en die je vermogensgrondslag beïnvloeden, terwijl accumulerende ETF’s deze dividenden herbeleggen binnen het fonds, wat kan leiden tot belastingtechnische complexiteit als de fondsbeheerder in het buitenland gevestigd is en bij liquidatie een onverwachte belastingheffing op inkomsten kan veroorzaken. Hoewel een wat is een ETF belegging doorgaans als fiscaal efficiënt wordt beschouwd, dienen beleggers ook rekening te houden met de fiscale implicaties bij rebalancering en de uiteindelijke verkoop, waarbij kosten en belastingen kunnen ontstaan, al kunnen verliezen vaak met gerealiseerde winsten worden verrekend.

Aandelen kopen: hoe past dit in een ETF-beleggingsstrategie?

Binnen een ETF-beleggingsstrategie kan het kopen van aandelen van individuele bedrijven dienen als een aanvulling, maar vormt het niet de kern van de strategie zelf. De basis van een ETF-beleggingsstrategie ligt in het opbouwen van een breed gespreide portefeuille via Exchange Traded Funds die een mandje aandelen volgen, wat zorgt voor een breed gespreid risico over honderden of duizenden ondernemingen. Dit is een vorm van passief beleggen met een buy and hold strategie, waarbij het risico van individuele aandelen aanzienlijk wordt verminderd en diepgaande bedrijfsanalyse minder noodzakelijk is.

Individuele aandelen kopen, wat het proces van het kopen van eigendomsbelang of aandelen in een bedrijf inhoudt, brengt daarentegen een geconcentreerder risico met zich mee. Het kan echter een bewuste keuze zijn voor beleggers die na het leggen van een solide basis met wat een ETF is – en dus al een brede marktblootstelling hebben – extra rendement willen najagen of een sterke overtuiging hebben in specifieke bedrijven of thema’s. In dergelijke gevallen wordt het kopen van losse aandelen vaak gezien als een tactische toevoeging aan een goed gediversifieerde ETF-portefeuille, maar het vereist wel meer onderzoek en acceptatie van een hoger risico per investering.

ASML aandelen: wat is de relatie met ETF’s en directe aandelenbelegging?

ASML, als een van de grootste en meest invloedrijke technologiebedrijven ter wereld, speelt een centrale rol in zowel directe aandelenbeleggingen als binnen de wereld van ETF’s. Beleggers kunnen ervoor kiezen om ASML aandelen direct aan te kopen op beurzen zoals Euronext Amsterdam en NASDAQ (ticker ASML), waarmee zij eigenaar worden van een deel van het bedrijf en direct profiteren van koersstijgingen en dividenduitkeringen. Echter, de meest voorkomende relatie tussen ASML en ETF’s is dat ASML een prominent onderdeel vormt van tal van Exchange Traded Funds, die beleggers een gediversifieerde blootstelling bieden aan de technologiesector of bredere markten. Zo is ASML Holding NV opgenomen in maar liefst 470 ETF’s en heeft het vaak een aanzienlijk gewicht, bijvoorbeeld 6% in de VanEck Vectors Semiconductor ETF of zelfs bijna 15% in de AEX-index, wat illustreert hoe een wat is een ETF vaak indirect toegang biedt tot dit soort toonaangevende bedrijven.

Kiezen voor directe investering in ASML aandelen biedt de mogelijkheid om maximaal te profiteren van de prestaties van dit individuele groeiaandeel, dat bekend staat om zijn sterke koersbewegingen (zoals een stijging van 12,3 procent in mei 2025) en frequente aandeleninkoopprogramma’s, waarbij ASML bijvoorbeeld ruim €9 miljard aan eigen aandelen inkocht in de 12 maanden tot het derde kwartaal van 2022. Dit brengt echter ook een geconcentreerder risico met zich mee, aangezien de belegging afhankelijk is van de prestaties van één bedrijf. Daarentegen stelt beleggen in een ETF die ASML bevat, beleggers in staat om indirect te profiteren van de groei van ASML, terwijl het risico wordt gespreid over honderden tot duizenden andere bedrijven binnen de ETF. Dit maakt ETF’s een aantrekkelijke optie voor wie wel blootstelling aan de successen van ASML wil, maar tegelijkertijd de diversificatie en risicobeheersing van een breder mandje van activa prefereert, zonder de noodzaak tot diepgaande individuele bedrijfsanalyse.

DSM aandelen: overwegingen bij directe aankoop versus ETF’s

De keuze tussen het direct kopen van DSM aandelen of beleggen via een ETF waarin DSM is opgenomen, hangt sterk af van je risicobereidheid, diversificatiewensen en beleggingsdoelen. Bij een directe aankoop van DSM aandelen word je mede-eigenaar van Koninklijke DSM N.V., wat de mogelijkheid biedt om maximaal te profiteren van specifieke bedrijfsprestaties, zoals een gemelde koersstijging van +80 procent in twee jaar tijd voor DSM in een dividendportefeuille, of de jaarlijkse dividenduitkering van bijvoorbeeld 2,53 EUR per aandeel in 2024. Echter, deze geconcentreerde investering brengt ook een hoger risico met zich mee; het bezit van meer DSM aandelen vergroot de mogelijke geldverliezen bij een koersdaling. Beleggen in een ETF die DSM als onderdeel heeft, biedt daarentegen een gediversifieerde blootstelling aan dit bedrijf, waarbij het risico automatisch wordt gespreid over een mandje van honderden of duizenden andere activa. Een ETF is doorgaans kostenefficiënter en minder volatiel dan beleggen in één enkel aandeel, omdat het de noodzaak voor diepgaande individuele bedrijfsanalyse vermindert en een bredere marktdekking biedt.

Veelgestelde vragen over ETF’s

Wat is het verschil tussen een ETF en een indexfonds?

Hoewel zowel een Exchange Traded Fund (ETF) als een indexfonds de prestaties van een specifieke marktindex nauwkeurig proberen te spiegelen, ligt het voornaamste verschil in hun verhandelingswijze en prijsstelling. Een ETF wordt, zoals de naam al aangeeft, continu gedurende de handelsdag op de beurs verhandeld, net als een gewoon aandeel, waardoor beleggers flexibel op actuele koersen kunnen in- en uitstappen. Traditionele indexfondsen daarentegen zijn niet direct op de beurs verhandelbaar; hun koers wordt slechts één keer per dag vastgesteld, na sluiting van de beurs, wat betekent dat beleggers vaak te maken krijgen met uitgifte- en terugnamekosten. Beide bieden echter gediversifieerde marktblootstelling en lage beheerkosten door hun passieve beheer, maar de dagelijkse liquiditeit en transparantie van een ETF onderscheidt hem duidelijk van een indexfonds en is een belangrijk aspect van wat een ETF is. Een ander subtiel verschil is dat een ETF soms een deel van een index kan bevatten, terwijl een traditioneel indexfonds doorgaans de hele index zo precies mogelijk volgt.

Hoe worden ETF’s verhandeld op de beurs?

ETF’s worden, net als individuele aandelen, continu gedurende de hele handelsdag op de beurs verhandeld. Dit betekent dat beleggers op elk gewenst moment, binnen de beursuren die per handelslocatie kunnen variëren, ETF-eenheden kunnen kopen en verkopen via een online broker. De prijs van een wat is een ETF schommelt op de beurs op basis van vraag en aanbod, en orders kunnen worden geplaatst met behulp van diverse ordertypes, zoals markt-, limiet- of stoporders. Bij deze beurshandel ontstaan kosten in de vorm van bid-ask spreads en handelscommissies, en circa 40% van de ETF-handel vindt zelfs buiten de reguliere beurs om plaats.

Welke kosten zijn verbonden aan ETF’s?

Beleggen in ETF’s omvat diverse kostencomponenten die zorgvuldig overwogen moeten worden, hoewel ze doorgaans lager zijn dan die van actief beheerde beleggingsfondsen. De belangrijkste kosten zijn te splitsen in die vanuit de ETF zelf en die vanuit de broker. Kosten vanuit de ETF zelf omvatten voornamelijk de beheerkosten, vaak uitgedrukt als de Total Expense Ratio (TER), die jaarlijks variëren tussen de 0,05% en 0,8% van het belegd vermogen. Deze lopende kosten dekken het passieve beheer en de operationele aspecten van wat is een ETF. Kosten vanuit de broker zijn met name de transactiekosten bij het kopen en verkopen van ETF-eenheden, die kunnen bestaan uit een vast bedrag van enkele euro’s per order of een percentage van de transactiewaarde, zoals 0,25% tot 1%, afhankelijk van de aanbieder. Daarnaast zijn er impliciete kosten zoals de bid-ask spread, het verschil tussen de koop- en verkoopprijs, en eventuele depotkosten die sommige brokers in rekening brengen. Het is belangrijk om deze kosten inzichtelijk te hebben, aangezien ze direct invloed hebben op het uiteindelijke rendement.

Kan ik met een klein budget in ETF’s beleggen?

Jazeker, beleggen in ETF’s is zeker mogelijk met een klein budget en wordt zelfs sterk aanbevolen voor beginnende beleggers en personen met beperkt kapitaal. Een wat is een ETF biedt de unieke mogelijkheid om al vanaf enkele tientjes, soms zelfs vanaf 1 euro per maand via een ETF-spaarplan, gediversifieerde blootstelling te krijgen aan meerdere markten. Dit betekent dat je direct profiteert van optimale spreiding vanaf de eerste geïnvesteerde euro, zonder dat je losse aandelen hoeft aan te schaffen.

Met kleinere bedragen, zoals 50 euro per maand, kun je op een makkelijke manier al een goede spreiding over honderden tot duizenden bedrijven realiseren. Door regelmatig kleine bedragen in te leggen, maak je optimaal gebruik van de dollar-cost averaging methode (kostenmiddeling), wat het aankooprisico van beleggen op marktpieken verkleint en bijdraagt aan een solide vermogensopbouw op de lange termijn. Deze aanpak, vaak via een ETF-spaarplan, is kostenefficiënt en vereist minimale inspanning, waardoor beleggers met een beperkt budget toch een functionele en gespreide portefeuille kunnen opbouwen.