Wat is passief beleggen en hoe werkt het?

Passief beleggen is een beleggingsstrategie waarbij je de brede markt volgt, in plaats van te proberen deze te verslaan. Deze aanpak wordt vaak indexbeleggen genoemd en is het rustige alternatief voor actief beleggen. Het werkt meestal door te investeren in breed gespreide producten zoals indexfondsen en ETF’s (Exchange Traded Funds), die de prestaties van een specifieke marktindex nabootsen, zoals bijvoorbeeld de AEX of de S&P 500. Als passieve belegger houd je jouw investeringen voor de lange termijn aan, met weinig tot geen actieve koop- en verkoopbeslissingen. Dit ‘set-and-forget’ principe, waarbij beleggingen gedurende lange tijd vastgehouden worden, resulteert in aanzienlijk lagere kosten vergeleken met actief beleggen. Het vergt bovendien veel minder tijd en specialistische kennis, omdat je niet continu de markt hoeft te monitoren en je vermogen op vaste momenten spreidt. Het uiteindelijke doel is om op een eenvoudige en kostenefficiënte manier vermogen op te bouwen door te profiteren van het gemiddelde marktrendement en een optimale risicospreiding.

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen actief en passief beleggen?

De belangrijkste verschillen tussen actief en passief beleggen liggen in hun doel, aanpak, benodigde tijdsinvestering, kosten en het risicoprofiel. Waar actief beleggen erop gericht is de markt te verslaan door frequent te handelen en in te spelen op beurssentiment en korte termijn koersschommelingen, streeft passief beleggen ernaar de brede markt te volgen via breed gespreide indexfondsen en ETF’s met minimale transacties.

Hieronder een overzicht van de cruciale verschillen:

De keuze tussen actief of passief beleggen hangt sterk af van persoonlijke doelen, risicotolerantie en de hoeveelheid tijd en expertise die een belegger kan en wil investeren. Passieve beleggers profiteren van een “set-and-forget” principe en bouwen op lange termijn gestaag vermogen op, terwijl actieve beleggers proberen marktkansen te benutten en te reageren op beurssentiment, wat een actieve betrokkenheid en een diepgaand begrip van financiële markten vereist.

Welke voor- en nadelen hebben actief en passief beleggen?

De voor- en nadelen van actief en passief beleggen zijn divers en hangen sterk af van persoonlijke voorkeuren en omstandigheden, waarbij geen van beide benaderingen een eenduidige winnaar is. Bij actief beleggen ligt het grootste voordeel in de potentie om de markt te verslaan en uitzonderlijk hoge rendementen te behalen, vooral bij specifieke marktomstandigheden zoals gematigde economische groei. Hier staat tegenover dat het een aanzienlijke tijdsinvestering, specialistische kennis en continue monitoring van de financiële markten vraagt, met hogere transactie- en beheerkosten en een verhoogde emotionele belasting door de constante druk van beslissingen en het risico op verkeerde timing. De praktijk toont bovendien aan dat het zelden eenvoudig of consistent effectief is om de markt op lange termijn structureel te verslaan.

Passief beleggen blinkt uit in de eenvoud, aanzienlijk lagere kosten en minimale tijdsbesteding, doordat je de brede markt volgt via breed gespreide producten zoals indexfondsen en ETF’s. Dit ‘set-and-forget’ principe resulteert in een optimale risicospreiding en levert op lange termijn vaak een solide gemiddeld marktrendement op; het kan vooral in moeilijke beurstijden zelfs stabieler presteren. Het grootste nadeel is echter een beperkte flexibiliteit je volgt de markt, wat betekent dat je minder direct kunt inspelen op individuele kansen of afwijken van de algemene marktontwikkeling, en de mogelijkheid om de markt te overtreffen ontbreekt.

Hoe beïnvloeden kosten en risico’s de keuze tussen actief en passief beleggen?

De keuze tussen actief of passief beleggen wordt sterk beïnvloed door de inherente verschillen in kosten en risico’s tussen beide strategieën. Actief beleggen brengt hogere transactiekosten en beheerkosten met zich mee, voornamelijk door het frequente handelen en de continue analyse die nodig is om de markt te proberen verslaan. Dit kostenverschil bemoeilijkt het behalen van marktverslaanende rendementen, omdat een groter deel van de potentiële winst opgaat aan kosten. Wat risico betreft, neemt een actieve belegger meestal meer risico door bewuste keuzes in selectie en timing, wat kan leiden tot een verhoogd risico op verlies. Denk hierbij aan specifieke risico’s zoals managerrisico, timingrisico en selectierisico.

Passief beleggen daarentegen, kenmerkt zich door aanzienlijk lagere kosten dankzij minimale transacties en automatisering, wat de weg effent voor een efficiëntere vermogensopbouw op lange termijn. Het is bovendien over het algemeen minder risicovol dan actief beleggen, omdat de strategie gericht is op brede diversificatie en het volgen van de markt, waardoor de impact van verkeerde individuele beslissingen of paniekverkopen verminderd wordt. Beleggers die risico willen minimaliseren geven dan ook vaak de voorkeur aan passief beleggen. Uiteindelijk hangt de beslissing af van het persoonlijke risicoprofiel en de bereidheid om hogere kosten en risico’s te accepteren in ruil voor de kans op hogere rendementen, versus een stabielere, kostenefficiënte benadering.

Hoe kies je tussen actief en passief beleggen op basis van jouw doelen en risicotolerantie?

De keuze tussen actief of passief beleggen is volledig afhankelijk van jouw unieke financiële doelen en de mate van risico die je bereid bent te nemen, oftewel je risicotolerantie. Als je streeft naar stabiele vermogensopbouw op de lange termijn, met een voorkeur voor minder betrokkenheid en lagere kosten, dan past passief beleggen het beste bij je, vooral als je een lagere risicotolerantie hebt en waarde hecht aan risico’s spreiden en kosten minimaliseren. Voor beleggers met een hogere risicotolerantie die de ambitie hebben om de markt te verslaan en bereid zijn meer risico te nemen voor kans op hogere rendementen, is actief beleggen een aantrekkelijke optie. Hierbij is het winst maken door kansen te benutten en risico’s te beheersen het primaire doel. Het is cruciaal dat je beleggingskeuze altijd gebaseerd is op je persoonlijke financiële doelen en risicotolerantie, inclusief de beschikbare tijd, kennis en bereidheid tot betrokkenheid die de strategie van je vraagt.

Hoe kun je actief en passief beleggen combineren voor een optimale portefeuille?

Voor een optimale portefeuille kun je actief en passief beleggen effectief combineren door een hybride aanpak, vaak de “core and satellite” strategie genoemd. Deze methode houdt in dat je het grootste deel van je vermogen (de ‘core’) passief belegt in breed gespreide indexfondsen of ETF’s voor stabiliteit en om het marktrendement te volgen, wat zorgt voor een solide basis en lagere kosten. Een kleiner deel (de ‘satellite’) beleg je actief in individuele aandelen, thematische ETF’s of actief beheerde fondsen om te profiteren van specifieke marktkansen, nichemarkten of de potentie op hogere rendementen, zonder de stabiliteit van je totale portefeuille op het spel te zetten. Deze combinatie creëert een gediversifieerde en veerkrachtige beleggingsportefeuille die het beste van beide werelden benut: de kostenefficiëntie en brede spreiding van passief beleggen met de mogelijkheid tot marktverslaannde rendementen en betrokkenheid van actief beleggen. Hierdoor is je portefeuille beter voorbereid op verschillende marktomstandigheden, en kun je tegelijkertijd je risicospreiding optimaliseren.

Welke beleggingsproducten passen bij actief en passief beleggen?

De beleggingsproducten die passen bij actief of passief beleggen verschillen aanzienlijk, afhankelijk van de strategie en de gewenste betrokkenheid van de belegger. Voor passief beleggen zijn de meest geschikte producten breed gespreide indexfondsen en ETF’s (Exchange Traded Funds), die ontworpen zijn om de prestaties van een specifieke marktindex te volgen, zoals de AEX of de S&P 500. Passieve beleggers kunnen via deze producten ook investeren in obligatie-ETF’s of uitkerende fondsen voor stabiel passief inkomen, waarbij het, ondanks de ‘passieve’ aard, nog steeds een actieve keuze is welke index of ETF gevolgd wordt.

Actief beleggen omvat daarentegen producten die een hogere mate van management en het potentieel voor hogere, doch risicovollere, rendementen mogelijk maken. Hierbij kiest de belegger vaak voor individuele aandelen door zelf specifieke bedrijven te selecteren, actief beheerde beleggingsfondsen waar een fondsmanager de vrijheid heeft om de markt te verslaan, en meer gespecialiseerde instrumenten zoals opties, grondstoffen, onroerend goed, of zelfs directe investeringen in start-ups. Actieve beleggers gebruiken soms ook thematische ETF’s of zogenaamde ‘actieve ETF’s’, die een deel van de passieve structuur combineren met actieve selectie, als onderdeel van een hybride strategie.

Wanneer is actief beleggen of passief beleggen het meest geschikt in verschillende marktomstandigheden?

De keuze voor actief of passief beleggen hangt sterk af van de heersende marktomstandigheden en de mate van marktefficiëntie. In zeer efficiënte markten, waar alle beschikbare informatie snel in de prijzen wordt verwerkt, is het voor actief beleggen doorgaans moeilijk om de markt consistent te verslaan. Hierdoor zijn passief beleggen via breed gespreide indexfondsen en ETF’s vaak het meest geschikt, omdat de lagere kosten en brede spreiding leiden tot een efficiënte vermogensopbouw die het marktrendement volgt zonder de hoge beheerkosten van actieve fondsen. Dit is met name het geval in brede, volwassen markten met een voorspelbare trend.

Echter, in minder efficiënte markten, zoals nichesectoren, opkomende economieën of tijdens volatiele marktomstandigheden met veel onzekerheid, kunnen kansen ontstaan voor actief beleggen. De volatiliteit van de markten biedt namelijk de mogelijkheid om te profiteren van de ups en downs in aandelenprijzen door beleggingsbeslissingen actief te managen en koop- en verkoopmomenten te timen. Ook in periodes van gematigde economische groei kan actief beleggen volgens experts beter rendement behalen dan passief indexvolgen, omdat een bekwame actieve belegger dan specifieke kansen kan benutten die in het brede markttotaal niet direct tot uiting komen. Hoewel passief beleggen in moeilijke beurstijden stabieler kan presteren door spreiding, kan actief beleggen de potentie hebben om juist in dergelijke situaties te outperformen, mits de belegger over de benodigde expertise en tijd beschikt en bereid is het verhoogde risico te accepteren. Voor veel beleggers die flexibel willen zijn, biedt een combinatie van actief en passief beleggen, zoals de “core and satellite” strategie, de mogelijkheid om het beste van beide strategieën te benutten in wisselende marktomstandigheden.

Wat zeggen experts over actief versus passief beleggen?

Experts zijn het erover eens dat er geen eenduidige “beste” strategie is in het debat tussen actief of passief beleggen, omdat de keuze sterk afhangt van individuele omstandigheden. Desondanks wijst een overweldigende hoeveelheid wetenschappelijke onderzoeken en academische financiële literatuur uit dat passief indicieel beleggen op lange termijn gemiddeld actieve beleggingsstrategieën overtreft. Dit komt doordat actieve beleggers en fondsmanagers zelden consistent in staat zijn om de markt na aftrek van hogere kosten, zoals transactie- en beheerkosten, structureel te verslaan.

Hoewel professionele beleggers die actief handelen op de lange termijn vaak slechtere resultaten behalen dan passieve beleggers, erkennen experts dat actief beleggen in specifieke situaties, zoals minder efficiënte markten of periodes van gematigde economische groei, wel kansen kan bieden. Uiteindelijk adviseren zij dat de optimale beleggingsstijl gebaseerd moet zijn op persoonlijke beleggingsdoelen, risicotolerantie, beschikbare tijd, kennis en de gewenste betrokkenheid. Bovendien vereist zelfs het ogenschijnlijk “passieve” beleggen nog steeds een actieve initiële keuze van de belegger over welke index of ETF gevolgd wordt om zo een optimaal rendement te bepalen en te behalen.

Welke fiscale aspecten spelen een rol bij actief en passief beleggen?

Bij de keuze tussen actief of passief beleggen spelen fiscale aspecten in Nederland een belangrijke rol voor het uiteindelijke rendement. Voor particuliere beleggers valt beleggen in principe onder Box 3 van de inkomstenbelasting, waarbij belasting wordt geheven over een fictief rendement op de waarde van het vermogen, en niet direct over de werkelijk behaalde winsten of dividenden. Echter, actief en frequent handelen, kenmerkend voor actief beleggen, kan leiden tot nadelige fiscale gevolgen, zoals een hogere belastingdruk. In bepaalde gevallen kan frequent, beroepsmatig aandoend handelsgedrag door de Belastingdienst zelfs als ‘actief vermogensbeheer’ worden gezien en belast worden in Box 1 als inkomsten uit overige werkzaamheden, met een aanzienlijk hogere belastingdruk tot gevolg dan de Box 3 heffing. Passief beleggen, met zijn ‘set-and-forget’ principe en minimale transacties, vermindert de kans op dergelijke herkwalificatie en zorgt meestal voor een eenvoudigere fiscale afhandeling binnen de Box 3-regels. Het correct beoordelen van je fiscale positie is daarom van groot belang, want belasting en fiscale gevolgen spelen een belangrijke rol bij het bepalen van het daadwerkelijke rendement op je beleggingen, ongeacht je keuze voor actief of passief beleggen.

Hoe start je met actief of passief beleggen via een broker?

Om te starten met actief of passief beleggen via een broker, begin je met het kiezen van een betrouwbare online broker die aansluit bij jouw beleggingsstijl en doelen. Het proces begint met het vergelijken van brokers, waarbij je let op hun aanbod van beleggingsproducten (zoals breed gespreide indexfondsen en ETF’s voor passief beleggen, of individuele aandelen en actief beheerde fondsen voor actief beleggen), de kostenstructuur en het gebruiksgemak van het platform. Nadat je een geschikte broker hebt geselecteerd, open je een beleggingsrekening en doorloop je een verificatieproces, waarna je geld kunt storten om je eerste beleggingen te doen. Het is cruciaal om altijd het prospectus van de betreffende broker te raadplegen om volledig inzicht te krijgen in de voorwaarden en de inherente risico’s van beleggen, zoals het mogelijke verlies van je inleg.

Giro beleggen: hoe werkt het en wat zijn de voordelen?

“Giro beleggen” verwijst naar het direct beheren van je beleggingen via een online brokerplatform, waarbij je zelf de controle hebt over je investeringsbeslissingen, in tegenstelling tot het uitbesteden aan een vermogensbeheerder. Het proces is toegankelijk: na het openen en financieren van je beleggingsrekening, bijvoorbeeld via de iDeal betalingsmethode, krijg je direct toegang tot een breed scala aan investeringsopties. Denk hierbij aan aandelen op meer dan 45 beurzen, obligaties, en populaire producten zoals indexfondsen en ETF’s die zowel geschikt zijn voor Giro beleggen als voor actief of passief beleggen. De voordelen liggen voornamelijk in de kostenefficiëntie en de flexibiliteit. Brokers zoals De Giro bieden vaak aanzienlijk lagere transactiekosten dan traditionele banken; bij De Giro is het bijvoorbeeld mogelijk om maandelijks fondsen uit hun kernselectie zonder transactiekosten te kopen, deels doordat gebruikers instemmen met het gebruik van hun aandelen als opties voor derden. Dit maakt het platform voordelig, zelfs bij veel handelsactiviteiten. Bovendien biedt Giro beleggen de mogelijkheid tot brede spreiding en het opbouwen van vermogen door te kiezen uit verschillende investeringsopties, waaronder ook opties, futures en turbo’s. Echter, het is belangrijk te onthouden dat beleggen altijd risico’s met zich meebrengt, inclusief de mogelijkheid om je inleg (gedeeltelijk) te verliezen. Om dit risico te verkleinen, wordt geadviseerd om je beleggingen goed te spreiden en alleen te investeren met geld dat je kunt missen, en bovendien niet uitsluitend bij één broker te beleggen.

ASML aandelen kopen: wat moet je weten voor actief of passief beleggen?

Om ASML aandelen te kopen en daarbij een keuze te maken tussen actief of passief beleggen, is het belangrijk te weten dat ASML (ticker: ASML, ISIN: NL0010273215) een zwaargewicht is op de Euronext Amsterdam en ook genoteerd staat op NASDAQ, met een marktkapitalisatie van honderden miljarden euro’s. Voor actieve beleggers betekent dit een voortdurende analyse van de koersbewegingen; het aandeel heeft in de afgelopen jaren indrukwekkende stijgingen laten zien, zoals een stijging van meer dan 10 procent in mei 2025 en een groei van 28 procent in de eerste zes weken van 2024. Actieve beleggers kunnen proberen te profiteren van deze volatiliteit en de periodieke koersstijgingen die vaak optreden na sterke kwartaalcijfers of positieve analistenrapporten, hoewel dit meer tijd en risico met zich meebrengt. Dit vereist het nauwgezet volgen van ASML’s bedrijfsprestaties, nieuwsberichten en de algemene ontwikkelingen in de halfgeleiderindustrie om koop- en verkoopmomenten te timen.

Voor passieve beleggers biedt ASML een robuuste component voor langetermijngroei, aangezien de onderneming een dominante positie inneemt in een essentiële technologiesector. De meeste experts en beleggingsadviezen, zoals die van Dierickx Leys Private Bank, ING en Beleggers Belangen, bevelen het aandeel al jaren aan om te ‘Kopen’, vaak met oog op de lange termijn, zelfs bij een hoge waardering. Passief beleggen in ASML kan efficiënt via breed gespreide indexfondsen of ETF’s die de AEX of de bredere technologiesector volgen, waardoor je meelift op de verwachte structurele groei van het bedrijf en de sector zonder de noodzaak van actief stock picking. Onafhankelijk van je beleggingsstijl is het essentieel om je goed te informeren over het bedrijf en de sector, en een beleggersrekening te openen bij een betrouwbare broker. Beleggen brengt altijd risico’s met zich mee, en je kunt je inleg (gedeeltelijk) verliezen. Voor meer informatie over de aankoopmogelijkheden van dit specifieke aandeel kun je hier terecht: ASML aandelen kopen.

Veelgestelde vragen over actief en passief beleggen

Is actief beleggen altijd duurder dan passief beleggen?

Ja, over het algemeen is actief beleggen nagenoeg altijd duurder dan passief beleggen. Dit komt doordat actief beleggen inherent meer handelingen en menselijk management vereist, wat resulteert in hogere kosten. Actieve beleggers voeren bijvoorbeeld veel meer transacties uit om in te spelen op marktbewegingen, en deze frequente handel brengt hogere transactiekosten met zich mee dan de minimale transacties bij passief beleggen. Bovendien zijn de beheerkosten van actief beheerde fondsen, die diepgaand onderzoek en continue analyse vragen, substantieel hoger. Het kostenverschil tussen actief en passief beleggen kan oplopen tot meer dan 1% per jaar, een aanzienlijk verschil dat het voor actieve beleggers moeilijker maakt om de markt consistent te verslaan na aftrek van deze hogere uitgaven.

Kan passief beleggen ook risico’s met zich meebrengen?

Ja, hoewel passief beleggen over het algemeen als minder risicovol wordt beschouwd dan actief beleggen dankzij de brede diversificatie, is het zeker niet zonder risico’s. Elke vorm van beleggen, inclusief passief beleggen in indexfondsen en ETF’s, brengt de mogelijkheid met zich mee om je inleg (gedeeltelijk) te verliezen. Het grootste risico voor een passieve belegger is het marktrisico aangezien je de gehele markt volgt, kun je niet ontsnappen aan algemene dalingen of correcties, wat kan leiden tot waardevermindering op de korte termijn. Hoewel de strategie zich richt op risicospreiding en het risico op verlies door verkeerde individuele beleggingsbeslissingen vermindert, accepteert een passieve belegger vrijwillig de fluctuaties van de markt, waardoor het risiconiveau nooit nul is.

Hoeveel tijd kost actief beleggen gemiddeld?

Gemiddeld vereist actief beleggen een aanzienlijke tijdsinvestering, die varieert afhankelijk van de mate van betrokkenheid en het type belegger. Voor een actieve belegger die zelf zijn of haar portefeuille beheert en de markt probeert te verslaan door frequent te handelen en in te spelen op koersschommelingen, betekent dit minimaal enkele uren per week aan marktonderzoek, bedrijfsanalyse, het volgen van economische trends en frequente portefeuille-aanpassingen. Actieve langetermijnbeleggers besteden doorgaans 5 tot 15 uur per week aan deze activiteiten, terwijl professionele beleggers in sommige gevallen wel 15 tot 25 uur per week aan portefeuillebeheer besteden. Dit staat in schril contrast met passief beleggen, dat veel minder tijd vraagt, en maakt de keuze tussen actief of passief beleggen sterk afhankelijk van je beschikbare tijd en betrokkenheid.

Deze tijdsbesteding is cruciaal voor de strategie, want actief beleggen houdt in dat je beleggingsbeslissingen actief managet, individuele aandelen selecteert en voortdurend probeert de optimale koop- en verkoopmomenten te timen. Het vergt een diepgaand begrip van financiële markten en de bereidheid om tijdrovende activiteiten te verrichten en regelmatige marktobservatie te doen om überhaupt kans te maken op marktverslaanende rendementen.

Welke rol speelt de beleggingshorizon bij de keuze tussen actief en passief beleggen?

De beleggingshorizon, oftewel de periode waarin je belegt om een financieel doel te behalen, speelt een beslissende rol bij de keuze tussen actief of passief beleggen. Voor een belegger met een lange beleggingshorizon, vaak meer dan 10 jaar, is passief beleggen via breed gespreide indexfondsen vaak ideaal. Een langere horizon maakt het namelijk mogelijk om marktfluctuaties uit te zitten en vergroot de waarschijnlijkheid van het bereiken van beleggingsdoelstellingen met gemiddeld marktrendement, wat het risico op negatieve gevolgen voor je beleggingsdoel verkleint. Bij een kortere beleggingshorizon, bijvoorbeeld minder dan 5 jaar, kan de belegger eerder kiezen voor veilige en stabiele beleggingen of een actieve strategie die gericht is op snelle aanpassingen, omdat kortetermijnvolatiliteit directer impact heeft op het vermogen. De duur van je investering bepaalt zodoende sterk het acceptabele risiconiveau en de meest geschikte beleggingsstrategie.